Betelgause Yıldızı

Betelgeuse, 8 milyon yıl önce Samanyolu Galaksisi'nde doğmuş, günümüzde ise kırmızı dev evresinde olan bir yıldızdır. Avcı Takımyıldızı'nda yer alır. Mavi dev Rigel'den sonra Avcı Takımyıldızı'nın en parlak ikinci yıldızıdır.

Bildiğiniz gibi, Güneş, çekirdeğindeki hidrojeni helyuma dönüştürerek enerji üretir. Betelgeuse ise, büyük kütlesi nedeniyle çekirdeğindeki hidrojeni hızla yakarak çoktan bitirmiştir. Şu anda gençlik günlerinde hidrojen yakarak oluşturduğu helyumu; karbon, oksijen gibi elementlere dönüştürmekle meşgul. Bu elementlerin nükleer reaksiyonları, hidrojenden çok daha fazla enerji ürettiği için yıldız bir balon gibi şişerek bugünkü dev boyutlarına ulaşmıştır. Helyumun, oksijenin, karbonun nükleer reaksiyonu sonucu, çekirdeğinde hızla demir birikimi gerçekleşen yıldız, ömrünün sonuna iyice yaklaşmış durumda. Çünkü, demir, diğer elementler gibi birleşerek başka elementler oluşturamıyor. Bunun olması için dışarıdan enerji verilmesine ihtiyaç var. Yani, bir süre sonra yıldızın çekirdeği tümüyle demirden oluşacak ve enerji üretimi sona erecek. Bu olduğunda ise, Betelgeuse’u çökmekten koruyan ışınım basıncı kalmayacak. Dolayısıyla yıldız büyük bir hızla kendi içine çökecek. Bu çökme, demirin ihtiyaç duyduğu “dış enerji”nin kaynağı olacak. Kütleçekimin yarattığı bu enerji, demir çekirdeğin aniden aşırı ısınıp muazzam oranda sıkışmasına neden olacak ve çok şiddetli bir nükleer reaksiyon gerçekleşecek. Çekirdekteki demir atomları bu ani reaksiyonla nikel, bakır, çinko, gümüş, baryum, cıva, altın gibi daha ağır elementlere dönüşecekler. İşte tüm bu dönüşüm, “süpernova patlaması” olarak karşımıza çıkacak; bu patlama olduğunda ise böyle bir görüntü olacak gökyüzünde.



Kaynaklar:
- Vikipedi " Betelgause" maddesi
- "https://www.kozmikanafor.com/betelgeuse-ikizlerevi/"