Hoca İshak Efendi (1774-1836), Mühendishâne-i Berr-i Hümayun hocalarındandır. 1815 yılında hoca olmuştur. Döneminde mühendishânede pek çok yenilik gerçekleştirilmiştir. Matematik dalında bilgilidir. 1824 yılında Divan-ı Hümâyun tercümanlığına getirilmiş, daha sonra Rumeli'de yapılan kale ve istihkâmların kontrolü ile görevlendirilmiştir.
Mühendishane-i Berr-i Hümâyun'da öğrenim gören Hoca İshak Efendi çeşitli devlet görevlerinde bulunmuş ve 1830 yılı sonlarında, okulun başhocası Seyyid Ali Efendi'nin azli ile mühendishâneye başhoca olarak atanmıştır. Burada Mühendishâne'de kullanılacak temel eserleri, Türkçe'ye çevirme faaliyetlerini başlatmış, yabancı teknik terimlerin Türkçe'ye aktarılmasını sağlayarak Türkçe teknik dilin oluşmasına önemli katkılarda bulunmuştur. Böylece, Batı'da o dönemde mevcut teknik bilgi, Osmanlıda'da tanınır hale gelmiştir. Kavaid-i Resmiye (Resmin Kuralları) adlı eserinde, geometri ve teknik resmin temel ilkelerini vermiştir. En önemli eseri Mecmua-i Ulum-Riyaziyye (Matematiksel Bilimler Seçkisi) adını taşır. Bu eser, Mühendishâne'de okutulan derslerin hemen hemen tümünü kapsamaktadır. Ayrıca, top döküm sanatı ile ilgili olan Usülü's Siyaga adlı eseri, mühendishânede ders kitabı olarak kullanılmıştır. Bu kitap hazırlanırken Diderot ve D'Alembert'in Ansiklopedi'sinden yararlanılmıştır. Ayrıca Hüseyin Rıfkı Tamani'nin astronomi ile ilgili yazılarından yararlanarak Medhal fi'l Coğrafya (Coğrafya'ya Giriş) adlı eseri de kaleme almıştır. Bu kitap çok tutulmuş ve on defa basılmıştır. Hoca İshak Efendi, 1834 yılında Süveyş'te ölmüştür. Mühendishâne-i Berr-i Hümâyun öğrencileri ve hocaları, okulun üst kısmındaki kabristana onun ansına bir taş dikmişler ve hocalarını anmışlardır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder