Seksen Yıl Savaşı, Aristokrasi ve Burjuvazi üzerine: "2. Felipe ve Franche-Comte"

İspanya İmparatorluğu'nun kurucusu olan 2. Felipe (1527-1598) zamanında; İspanya, Filipinler, Orta ve Güney Amerika, İspanyolların egemenliğindedir. Çok dindar bir Katolik olan 2. Felipe, Hollanda'da yayılmaya başlayan Protestanlık'tan memnun olmadığından Protestanlığı yok etmek ister. Bu amacına yönelik olarak Protestanlaşan halka ağır vergiler getirir Bu durum, Hollanda'da ayaklanmalara yol açar. Nitekim Fransız tarihçi , Lucien Febvre'nin* "2. Felipe ve Franche-Comte" adlı eserinde de bu ayaklanma ve mutlakiyetçiliğin doğuşu önemli yer tutar. [Seksen Yıl Savaşı olarak da bilinen Hollanda İsyanı (1568 - 1648), Hollanda'da bulunan on yedi ilin İspanyol İmparatorluğu'na (Habsburg) karşı başlattığı bir ayaklanmadır.] Ancak eserin asıl önemli noktası şudur: "Soyluluk (aristokrasi) iflas etme sürecine girmiş ve bu sınıfın mâlikanelerine el koyma amacı taşıyan ticaret burjuvazisi bir sınıf olarak tarih sahnesinde yükselmeye başlamıştır. Eserde yer alan aristokrasi ile burjuvazi arasındaki keskin sınıf çatışması Marksist bir şema gibi gözükmesine rağmen buradaki ayırdedici nokta "bu savaşımın sadece ekonomik değil aynı zamanda fikirsel ve duygusal bir çatışma" olmasıdır. 

Sınıf savaşımına oldukça yenilikçi bir bakış açısı getiren bu yaklaşım oldukça önemliydi ; nitekim biz de tüm bu duygusal çatışma örneklerine, Yeşilçam filmlerinden oldukça âşinaydık: "Zengin kız-fakir oğlan; fakir ama emeğinden başka satacak bir şeyi olmayan Anadolu çocuğu ile Nişantaşı'nda zengin bir aile ortamında büyümüş, "ticky karakter" arasında geçen duygu ve fikir çatışmaları gibi ... [Neticede aşk kazanıyordu ve uzlaşmaz çelişkide bir kırılma yaşanıyordu. Biz bu filmleri o yüzden sevmiştik. Nitekim sınıf çatışması yerine sınıfsal uzlaşmanın ete kemiğe bürünmüş en romantik halini yansıtıyordu...]

*Tarihsel coğrafyaya çok önem veren ve araştırdığı bölgenin ayrıksı hatlarını başarılı bir şekilde sunan Febrve; tarihi sadece ekonomik ve siyasî boyutlarıyla değil; kültürel, dilsel, sosyolojik, psikolojik ve antropolojik olarak da ele alan ve tarihi disiplinlerarası bir çalışma haline getiren önemli bir tarihçidir.